دیابت شیرین در پرندگان

کاملاً مشخص نیست که در واقع چه عواملی باعث بروز دیابت در پرندگان می شوند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این امر مربوط به وزن ، رژیم های غذایی حاوی قند یا کربوهیدرات ، وراثت و هورمون ها است.

دیابت شیرین در پرندگان

گلوکاگون آزاد شده در جریان خون با تحریک گلیکوژنولیز کبد ، کبد را به تولید گلوکز بیشتر ترغیب می کند. این میزان گلوکز در جریان خون را بیشتر از حد افزایش می دهد ، که ممکن است یک مشکل تنظیم قند مزمن ایجاد کند که می تواند عوارض دیگری مانند مشکلات قلبی و آسیب کلیه ایجاد کند. مشکل دیابت شیرین  پرندگان این است که از آنجا که سیستم  تنظیم قند  خون پرندگان مختل شده است و انسولین  خون را حذف می نماید ، درمان آن دشوار است. مقدار مصرف  خوراک به دلیل نوسانات گلوکز باید دقیقاً کنترل و تنظیم شود. سایر داروها ممکن است مانند متفورمین ، گلیبوراید و گلیپیزاید کمک کنند. دامپزشک پرندگان یکی  از روش های درمانی را پیشنهاد می کند ، باید مقدار  جیره غذایی پرندگان را نیز کاهش دهید تا قند و کربوهیدرات ها کاهش یابد و فعالیت بدنی پرندگان نیز کنترل شود.

 

دیابت شیرین بیماری است که به دلیل مشکل در لوزالمعده ایجاد می شود. در پستانداران دو نوع وجود دارد که از آنها به عنوان نوع یک و نوع دو یاد می شود. نوع یک به دلیل تولید نکردن مقدار کافی انسولین در لوزالمعده برای مقابله با تنظیم قند و متابولیسم ایجاد می شود. دیابت نوع دو زمانی اتفاق می افتد که بدن به درستی به انسولینی که پانکراس تولید می کند پاسخ ندهد. نتیجه هر دو نوع یکسان است؛ گلوکز خون به میزان خطرناکی افزایش می یابد. برخلاف پستانداران ، پرندگان از گلوکاگون بیش از حد ، که توسط لوزالمعده تولید می شود ، دیابت می گیرند. این هورمون در واقع باعث می شود سلول های خون گلوکز زیادی آزاد کنند بنابراین حتی اگر پانکراس انسولین کافی تولید کند ، برای کنترل مقدار زیادی گلوکز آزاد شده کافی نخواهد بود.

 

علائم دیابت شیرین در پرندگان

علائم دیابت شیرین که اغلب گزارش شده است:

 

افزایش غیر طبیعی ادرار

مصرف بیش از حد آب

کاهش وزن

بی حالی

ضعف

افسردگی

عفونت در هر نقطه از بدن

دلایل دیابت شیرین در پرندگان

کاملاً مشخص نیست که در واقع چه عواملی باعث بروز دیابت در پرندگان می شوند. بسیاری از کارشناسان معتقدند که این امر مربوط به وزن ، رژیم های غذایی حاوی قند یا کربوهیدرات ، وراثت و هورمون ها است. با این حال ، گزارش های زیادی در مورد پرندگان مبتلا به دیابت وجود دارد که هیچ یک از دلایل بالا را ندارد. برخی از علل  رایج در پرندگان مبتلا به دیابت شامل:

 

چاقی می تواند عدم تعادل هورمونی ایجاد کند

قند یا کربوهیدرات زیاد در رژیم غذایی باعث افزایش سطح گلوکز در جریان خون می شود

تومور یا آسیب غده هورمونی می تواند سطح هورمون را افزایش یا کاهش دهد و منجر به افزایش گلوکز در جریان خون شود

ژنتیک می تواند برخی از پرندگان را نسبت به بقیه در معرض دیابت شیرین قرار دهد

تشخیص دیابت شیرین در پرندگان

همانند هر ویزیت دامپزشکی ، دامپزشک پرندگان  آزمایش های کامل جسمی ، آزمایشگاهی و تشخیصی را انجام خواهد داد. دلیل ویزیت و سابقه پزشکی پرندگان خود ، از جمله بیماری ها و جراحات اخیر را توضیح دهید. معاینه بدنی شامل سمع و لمس ، علائم حیاتی ، وضعیت بدن (از جمله پوست و پر) و به طور کلی  شرایط رفاهی  است. البته مهمترین آزمایش دیابت شیرین ، میزان گلوکز خون است. این کار با گرفتن تجزیه و تحلیل پانل بیوشیمی سرم برای تعیین مقدار گلوکز در جریان خون انجام می شود.

 

سطح گلوکز یک پرنده بسیار بالاتر از انسان است و مقدار طبیعی آن می تواند از 400 میلی گرم در دسی لیتر تا 700 میلی گرم در دسی لیتر باشد  با این حال ، اگر قند خون پرنده شما بیش از 750 میلی گرم در دسی لیتر باشد ، دامپزشک متخصص پرندگان  به دیابت شیرین مشکوک می شود. از آنجا که در هنگام استرس سطح گلوکز می تواند افزایش یابد ، دامپزشک متخصص پرندگان  ممکن است بخواهد قبل از آزمایش مجدد ، پرنده خود را کمی آرام کند. همچنین ، تجزیه و تحلیل ادرار افزایش سطح گلوکز در ادرار را نشان می دهد. آزمایش مهم دیگر آندوسکوپی برای بررسی لوزالمعده ، کبد و کلیه ها است. این کار با یک لوله روشن قابل خمش به نام آندوسکوپ انجام می شود.. همچنین از رادیوگرافی برای بررسی اندازه کلیه ها و کبد استفاده می شود.

 

درمان دیابت شیرین در پرندگان

درمان دیابت در پرندگان ممکن است پیچیده باشد زیرا انسولین خیلی زود از بدن آنها ترشح می شود. از سایر داروها می توان استفاده کرد و سایر روش های درمانی مانند  تغییر در رژیم غذایی و ورزش می تواند موثر باشد .

 

تزریق انسولین

درمان پرنده با تزریق انسولین دشوار است زیرا مجبورید اغلب هر روز قند خون پرنده خود را بررسی کنید. انجام این کار می تواند برای شما و پرنده شما دردسرساز باشد ، بنابراین نوارهای آزمایش ادرار معمولاً توصیه می شود. اگر سطح گلوکز پرنده شما بیش از حد کاهش یابد ، می تواند منجر به عوارض جدی از جمله تشنج ، کما و مرگ شود.
 

داروهای خوراکی

گلیپیزاید ، متفورمین و گلیبورید سه رایج ترین داروهای خوراکی هستند که در درمان دیابت شیرین استفاده می شوند. این موارد بسیار ایمن تر از انسولین بوده و تنظیم آنها آسان تر است.

رژیم و ورزش

پرنده باید تحت رژیم غذایی با کربوهیدرات کم و قند کم قرار گیرد و روزانه به او ورزش داده شود تا به تنظیم سطح گلوکز کمک کند.

بهبود دیابت شیرین در پرندگان

باید  کنترل سطح گلوکز پرنده انجام شود.  این یک بیماری مادام العمر است که قابل درمان نیست. همچنین باید به پرنده با رژیم غذایی کم کربوهیدرات و قند کم تغذیه کنید و ورزش رااعمال نمایید .

• نویسنده: دکتر پیمان یونسی
•